Soğan kəsildikdə, göz ətrafındakı sinirlərin (göz yaşı vəziləri) qıcıqlanmasına səbəb olan müəyyən (lakrimator) birləşmələr ayrılır.
Bu birləşmələr amin turşusu ailəsinin bir hissəsi olan metionin və sistindən ibarətdir. (Protein bu amin turşularının bir neçəsinin bir araya toplanmasından ibarətdir.)
Soğan doğrandıqda və ya doğrandıqda soğanın hüceyrələri bu birləşmələri havaya buraxır. Bu baş verdikdə, "ferment" amin turşularını lakrimator birləşmələrə çevirmək üçün işləyir. Kükürd turşusunun bu forması göz ətrafındakı sinirləri qıcıqlandıraraq onları yırtır.
Bu reaksiyanın qarşısını necə ala bilərik?
Soğan hüceyrələrinə zərərin miqdarını azaltmaq üçün soğanı kəsmək üçün kəskin bıçaqdan istifadə edin.
Lachrymatorun səpilməsini yatırtmaq üçün soğanı soyuducuda sərinləyin.
Amin turşularını həll etmək üçün soğanı suda isladın. (Soğanları islatmadan əvvəl yarıya və ya dörddə birinə kəsmək daha təsirli olur.)
Soğanı kəsərkən üzgüçülük eynəkləri və ya xizək gözlükləri taxın.
Allil sulfidini üfürmək üçün ventilyator və ya fandan istifadə edin.
Vəfa Alcanova,
Axın.az